Haberler

Bir Dil Kaybolursa Bir Kültür Kaybolur

İnsan, doğal ve toplumsal çevresini, konuştuğu dilin içinde kavrar ve anlamlandırır. Diğer tüm canlılar içinde doğuştan konuşma ve dil öğrenme yeteneğine sahip olarak doğar. Fiziksel olarak doğuştan gelen duyma, anlamlandırma veya konuşma engeli yoksa konuşmaya programlanmış olarak doğar. Henüz birkaç aylık bebek iken duyduğu sesleri taklit eder. Zamanla konuşarak çevresiyle anlamlı ilişkiler kurar. Doğduğumuz evde konuşmaya başladığımız dile, en çok vakit geçirdiğimiz annemizden öğrendiğimiz içindir ki “Ana dili” denmektedir.
-  A  +

Dil, diğer bir deyişle konuşma dili kültürün önemli bir iletişim aracıdır. Aralarında anlaşamayan kişiler birbiriyleriyle iletişim kuramazlar. Bu nedenle kültürün merkezinde dil öğesi bulunmaktadır.  Yapılan araştırmalara göre bugün, Dünya üzerinde 3 ile 5 bin arasında dil konuşulduğu varsayılmaktadır.  Sadece Güney Amerika Kızılderililerinin 3 bin ayrı dile sahip olduğu, ancak bu dillerden bazılarının günümüzde konuşanının kalmaması nedeniyle “ölü dil” durumuna geldiği belirtilmektedir. Ölü diller, birer kültür kaybı olarak değerlendirilir. Zira, ölen her dil, bir kültürün zihniyet dünyasını ve dünya görüşünü de kendisiyle birlikte götürür.  Ülkemiz, etnik diller açısından zengin bir ülke.  Yapılan araştırmalara göre Türkçe ile birlikte 36 dil konuşuluyor. Bu dillerden biri de yaklaşık 4 ila 6 milyon kişinin konuştuğu varsayılan Zazaca. Ancak, yıllardır uygulanan asimilasyon politikaları, baskılar, yaşam yerlerinden zorla göç ettirilme veya istihdam ve eğitim nedeniyle bireylerin/ailelerin göçü sonucunda unutulan, unutturulmaya çalışılan bir dildir Zazaca. Bırakın gençlerin, çocukların anadillerini bilmemesini/konuşmamasını, yaşlılarımız da gerek televizyonun evlere girmesi gerekse büyük kentlere göç eden aile bireyleriyle kurdukları iletişimden dolayı her geçen gün daha çok Türkçe-Zazaca karışık konuşmaktalar. Hal böyle olunca Zazaca da kaybolma tehdidi ile karşı karşıya kalan bir dil olarak UNESCO’nun 2019 yılında açıkladığı Türkiye’de “Tehlike Altındaki Diller Atlası”ndaki 18 dil içinde ilk sıralardadır. Türkiye’de var olma savaşı veren diğer diller; Hertevin, Gagavuzca, Ladino, Süryanice, Abazaca, Hemşince, Lazca, Pontus Yunancası, Romani, Adige, Kabar-Çerkes dilleridir.  Ayrıca, Kapadokya Yunancası, Mlahso ve Ubıhça dilleri ise tamamen kaybolmuş durumdadır. Bir dilin kaybolması Dünya üzerinden kültürel bir mirasın yok olması demektir. 

[...]

Yazının devamı için: Yeni Dersim

https://www.yenidersim.com/bir-dil-kaybolursa-bir-kultur-kaybolur-makale,34.html